Trawienie

Trawienie i wchłanianie składników pokarmowych

- białka, tłuszcze i węglowodany muszą być rozłożone na proste cząsteczki

- składniki małocząsteczkowe – woda, sole mineralne, witaminy muszą być uwalniane z wnętrza komórek roślinnych lub zwierzęcych

- mechaniczna obróbka pokarmu – w jamie ustnej – przygotowanie pokarmu do trawienia – rozbicie niestrawnych błon komórkowych i uwolnienie niektórych składników pokarmowych, rozdrobnienie i zwiększenie powierzchni cząstek pokarmów

- kęs pokarmowy przedostaje się do żołądka – pod wpływem ruchów mieszających i soków żołądkowych – dalsze rozdrabnianie i przybiera konsystencję półpłynną, tzw. Miazgę pokarmową ok. 2-6h

- jelito cienkie – dalsze trawienie i wchłanianie zarówno w jego świetle i na powierzchni  błony śluzowej

- niestrawione resztki przechodzą do jelita grubego wchłanianie wody i składników mineralnych, formowanie kału, gniecienie i fermentacja bakteryjna

Trawienia i wchłanianie białek

- zdolność trawienia białek przez osobę dorosłą jest bardzo duża – do 350 g/24h

- trawienie rozpoczyna się w żołądku, ale całkowity ich rozkład w jelicie cienkim – dzięki enzymom żołądkowym, trzustkowym i jelitowym

- kwaśne środowisko żołądka powoduje denaturację białka, pęcznienie trudno strawnych włókien kolagenu, elastyny i kreatyny – peptydazy rozkładają białka na peptony

- w jelicie cienkim- rozkład do małych peptydów i odszczepianie wolnych aminokwasów pod wpływem soku trzustkowego – trypsyna

- końcowe trawienie zachodzi przy nabłonku jelita – całkowita hydroliza do wolnych aminokwasów

- wchłanianie końcowych produktów – w szybkim tempie w jelicie cienkim (15-30 min) proces czynny, przeciw gradientowi stężeń, rozkład energii

- z komórek jelita aminokwasy przedostają się na drodze dyfuzji biernej do krwi

Trawienie i wchłanianie tłuszczów

- u dorosłego człowieka 400g/24h

- trawienie zachodzi z udziałem lipaz rozszczepiających wiązania estrowe w trójglicerydach, rozkładając je na kwasy tłuszczowe i glicerol

- trawienie rozpoczyna się w żołądku – lipaza językowa i żołądkowa

- w jelicie cienkim – sok trzustkowy i żółć kwasy żółciowe obniżają napięcie powierzchniowe i umożliwiają powstanie trwałych emulsji z nierozpuszczalnymi w wodzie tłuszczami – lipaza obecna w wodzie może się zetknąć z kropelkami tłuszczu

- rozłożone lipidy wchłaniają się przez błonę komórek jelitowych do krwi i tkanek przez żyłę wrotną do wątroby (glicerol, wolne kwasy tłuszczowe o krótkim łańcuchu węglowym) lub przez naczynia chłonne do przewodu chłonnego

- główne miejsce wchłaniania tłuszczów – górny odcinek jelita cienkiego dwunastnica